Rolnictwo ekologiczne to alternatywna dla rolnictwa tradycyjnego metoda hodowli oraz upraw, bazująca na naturalnych środkach i metodach przyjaznych dla środowiska. Tak w skrócie można określić, czym jest ekorolnictwo. W skrócie, ponieważ produkcja ekologiczna to znacznie szersze pojęcie, odnoszące się nie tylko do agrotechniki czy regulacji prawnych. Przeczytaj nasz artykuł, aby dowiedzieć się, na czym polega produkcja żywności ekologicznej i jakie są zalety upraw ekologicznych.
Czym jest rolnictwo ekologiczne?
Można by rzec, że rolnictwo ekologiczne to po prostu wykorzystywanie naturalnych środków celem produkowania żywności ekologicznej, jednak ta definicja nie wyczerpuje tematu. Rolnictwo ekologiczne poprzez bazowanie na naturalnych procesach powinno przede wszystkim wspomagać różnorodność biologiczną, a także w przyjazny środowisku sposób uzyskiwać płody rolne, poprzez osiągnięcie zrównoważonej produkcji roślinnej i zwierzęcej.
Ekorolnictwo – zalety i wady
Główną zaletą rolnictwa ekologicznego jest przede wszystkim… naturalność. W ekorolnictwie zarówno uprawy, jak i hodowla są zróżnicowane pod względem gatunkowym, co umożliwia uzyskać zamknięty obieg materii organicznej (rolnictwo ekologiczne wyklucza monokultury). W efekcie ekologiczne gospodarstwo rolne jest samowystarczalne, a jego ekosystem nie wpływa na proces degradacji obszarów rolnych. Dodatkowo brak chemii w nawozach zwiększa jakość plonów.
Ponadto uprawy ekologiczne przynoszą również większe zyski finansowe – zarówno pod kątem pracy ludzi (dzięki mniejszej automatyzacji produkcji, więcej osób ma pracę), jak i produktów (wyższa jakość produktów oznacza również lepszą płacę).
Jeśli chodzi o wady rolnictwa ekologicznego, to statystyki podają, że produkcja takiej samej ilości płodów rolnych przy zastosowaniu naturalnych metod wymaga o wiele większego wykorzystania powierzchni niż w rolnictwie konwencjonalnym. Niektóre źródła wskazują także, że ekorolnictwo w znacznym stopniu zanieczyszcza wody gruntowe związkami azotu w porównaniu z rolnictwem tradycyjnym.
Nawożenie w rolnictwie ekologicznym
W ekorolnictwie istotną rolę odgrywa odpowiednie nawożenie. Jeśli chcemy, aby nasze uprawy były ekologiczne, należy zadbać o to, aby takie podstawowe nawozy jak obornik, gnojowica czy kompost zawierały jak najwięcej minerałów i były wystarczająco żyzne. Aby to osiągnąć, warto sięgać po preparaty, które wspomagają naturalne procesy metaboliczne. Przykładem takiego środka jest biopreparat przeznaczony do uzdatniania nawozów naturalnych pochodzenia zwierzęcego – Agro SanitoBac Starter.
Oprócz nawozów naturalnych produkowanych w gospodarstwie, w rolnictwie ekologicznym stosuje się także tzw. nawozy uzupełniające. Są to nawozy mineralne (bazalt, gips, popiół drzewny czy kreda nawozowa), nawozy organiczne (skorupy jaj, trociny czy kora drzewna) oraz muł i osady z naturalnych zbiorników wodnych.
Warto także w pełni wykorzystywać minerały i związki występujące w glebie, takie jak np. fosfor. W tym celu można użyć biopreparatu bakteryjnego BactoFos, który w sposób naturalny zwiększa stężenie fosforanów, a tym samym pozytywnie wpływa na wzrost roślin.
Innym dobrym sposobem na podniesienie zawartości próchnicy, jest przyspieszenie rozkładu resztek pożniwnych lub innej materii organicznej, dzięki czemu zachowamy więcej składników pokarmowych. Jest to możliwe m.in. dzięki wprowadzeniu do gleby bakterii wspomagających rozkład resztek roślinnych i zwierzęcych (np. BactoRol Plus).
Rolnictwo ekologiczne – chów i uprawa
Ekologiczna hodowla zwierząt
Odżywianie zwierząt w ekorolnictwie bazuje na wykorzystywaniu pasz produkowanych we własnym gospodarstwie, ponieważ tylko wtedy mamy pewność, jaki jest jej skład i właściwości. Przy doborze zwierząt należy zwrócić uwagę na takie, które zapewniają satysfakcjonujący poziom produkcji. Istotnymi czynnikami jest również dobra zdrowotność, łagodność czy sposób wykorzystania pasz gospodarskich.
Ważne jest również pochodzenie zwierząt – oprócz wyjątków, takich jak zwierzęta przeznaczone na tucz czy nioski, powinny pochodzić z gospodarstw atestowanych przez Stowarzyszenie EKOLAND. Pamiętajmy również o odpowiednich warunkach, ekologicznym odżywianiu i stałej kontroli zdrowia (ważne: rolnictwo ekologiczne wyklucza podawanie zwierzętom hormonów czy antybiotyków).
Ekologiczna uprawa roślin
Jednym z kluczowych elementów rolnictwa ekologicznego jest płodozmian. Jest to system polegający na naprzemiennym sadzeniu roślin, co umożliwia zachować optymalny poziom próchnicy, pozwala uniknąć chorób i zwalcza chwasty. Taki zabieg poprawia także jakość późniejszych plonów oraz chroni glebę przed erozjami i szkodnikami wywołującymi choroby.
Ponadto roślinność w rolnictwie ekologicznym uprawiana jest na małych poletkach w systemie mozaikowym, odgradzanych naturalnymi osłonami z drzew, które jednocześnie dają schronienie dla dzikich zwierząt i owadów. Oprócz tego, podczas ekologicznej uprawy roślin należy pamiętać o odpowiednim podlewaniu, nawożeniu, ciepłolubności czy rozmieszczeniu.
Narzędzia do upraw ekologicznych
Przy ekologicznych uprawach warto pamiętać o odpowiednich maszynach rolnych. Narzędzia energochłonne oraz niskowydajne należy zastąpić ekologicznymi maszynami, takimi jak podorywka wykonana za pomocą pługa lub kultywator podorywkowy. Warto też zaopatrzyć się w zestawy wieloczynnościowe, które pomagają przy jednym przejeździe roboczym wykonać kilka czynności.
Rolnictwo ekologiczne – regulacje prawne
Ekologiczne rolnictwo polega również na zastosowaniu się do odpowiednich aktów prawnych. Wśród nich jest, m.in., ustawa z dn. 25 czerwca 2009 roku o rolnictwie ekologicznym czy Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dn. 4 września 2017 roku. Wszystkie ustawy są dostępne na stronie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi – warto przeglądać, aby być na bieżąco z eko ustawami.
Fajnie, że napisaliście też o wadach. W wielu tekstach zapomina się, że każde rozwiązanie ma swoje plusy i minusy!